رضا آذری‌شهرضایی درباره خلیل ملکی و این مجموعه در مقدمه جلد اول نوشته است: «خلیل ملکی همان‌گونه که این مجموعه مقالات و نوشته‌ها نیز گواه آن است از معدود فعالان و شخصیت‌های سیاسی ایران معاصر بود که خصوصیاتی چون عمل‌گرایی در اخلاق‌گرایی و واقع‌بینی را توأمان دارا بود. او درحالی‌که در همه حال نقدها و اعتراضات صریحی را علیه حکومت پهلوی مطرح می‌کرد، ولی هیچ‌گاه باب مذاکره را مسدود نمی‌دانست».
کربلایی علی موسیو، فرزند حاج محمد باقر تبریزی می‌باشد که در شهر تبریز به دنیا آمد و رشد کرد. در محله نوبر تبریز زندگی می‌کرد. علی موسیو یکی از برجسته‌ترین انقلابیون ایران در یک‌صد سال گذشته‌است. مبارز و متفکری خردمند و فداکار، که به حق پیشوای گمنام انقلاب مشروطه به شمار می‌آید.
بحث سوسیالیسم دیگر چندان ضرورتی ندارد همچنانکه ساختار سوسیالیسم ضرورتی برای تکرار ندارد. این یک واقعیت تاریخی است و باید آنرا پذیرفت که پس از واژگونی سوسیالیسم واقعا موجود بعنوان یک تجربه عینی و عملی، مارکسیستهای کشورهای عقب مانده در خلاء و بحران تئوری و عمل قرار گرفته اند و در بین دو فرآیند گدشته و آینده در جستجو و تلاش بسر میبرند.
از سال ١٩٣٢، استوارترین و راسخ‌ترین حزب سوسیال دموکرات اروپا در کشور سوئد بوده (SAP) است. به نظر می‌رسد که تحولات جدید نوامپریالیزم سیاست‌های این حزب را نیز با بحران نسبی مواجه کرده است (سوء استفاده‌هایی توسط رهبری حزب صورت گرفت و از تعداد رأی دهنگان آن خیلی کم شد و تا چند سال پیش به بیست و پنج در صد رسید. ظاهراً اقشار متوسط از سیاست ولفیر حمایت نمی‌کنند).
اگر سوسیالیسم دموکراتیک نباشد و اکثریت مردم آزادانه آنرا نپذیرفته باشند، نظام نظامی سرکوب‌گر خواهد بود و سر انجام شکست خواهد خورد. به‌عبارت دیگر اول جامعه باید سوسیالیست شود و آن‌گاه یک دولت سوسیالیستی را انتخاب کند. در غیر این صورت یک اقلیت سوسیالیست باید نظر خود را به اکثریت جامعه تحمیل کند. خوانشی از گرامشی به‌درستی بر این ضرورت تأکید دارد.
انتشار دو کتاب ” قدرت سیاسی و طبقات اجتماعی” اثر نیکوس پولانزاس I (1968) و “دولت در جامعه سرمایه داری” اثر رالف میلیبند II(1969) بازگشتی به مقوله دولت کاپیتالیستی بود. به دنبال انتشار این دو کتاب، مباحثه ای درباره ماهیت دولت سرمایه داری میان این دو اندیشمند در گرفت که در نشریه چپ نو ” نیولفت ریویو” متنشر شد و در دهه هفتاد به یکی از مشهورترین مباحث تئوریک در ادبیات مارکسیستی در این زمینه بدل گردید. این مباحثه که از اهمیت نظری برخوردار است، مدت زمانی به مناقشات مهمی در میان جریان های مارکسیستی دوران خود نیز دامن زد.
