ادوآرد برنشتاین: تقدم آزادی فردی و اجتماعی بر عدالت اجتماعی

ادوآرد برنشتاین ( ۱۹۳۲ – ۱۸۵۰) تئوریسین و سیاست‌مدار سوسیال دموکرات آلمانی، بنیان‌گذار سوسیالیسم تکاملی یا اصلاح‌طلبانه بود. او با انتقاد از انقلاب ،قهر و اراده‌گرائی مارکسیسم به اصلاح و تکامل تدریجی در امور جامعه و عدم ضرورت انقلاب سیاسی اعتقاد داشت. برنشتاین در «کتاب سوسیالیسم تکاملی: نقد و تایید» به شیوه تدریجی و صلح‌جویانه نیل به عدالت اجتماعی پرداخت. برنشتاین در كتاب «پیش شرط های سوسیالسیم و وظایف سوسیال دموكراسی» اندیشه ضرورت انقلاب پرولتری را زیر پرسش برد.

«جنجال «دموکراسی شورایی» در مقابل «دموکراسی پارلمانی

موضوع رابطه میان دموکراسی و سوسیالیسم یکی از محوری‌ترین و پیچیده‌ترین مباحث نظری و از معضلات کل گرایش‌های چپ، خواه در ایران و خواه در سایر نقاط جهان، است. طرح این موضوع در پاره‌ای جدل‌های فکری و نظری اخیر برخی ایرانیان خارج از کشور، توضیح پاره‌ای سوء‌برداشت ها را ضروری می‌سازد. به نظر می‌رسد که دعوا بر سر «نوع» دموکراسی است که در نوشته‌ها به دو نوعِ پارلمانی/ نمایندگی/ لیبرالی/ بورژوایی، و دیگری شورايی/ مستقیم / کارگری / مردمی/ سوسیالیستی تقسیم شده است. (مایلم اشاره کنم که قصد اولیه‌ی من این بود که بااستفاده از نقل‌قول مستقیم و ذکر نام دوستانی که در این زمینه نوشته‌ و به یکدیگر پاسخ داده‌اند، به طرح این بحث بپردازم. اما برای اجتناب از طولانی‌ترشدن مطلب تنها به اشارات کلی که بیانگر کلیت نظر های ابراز شده است اکتفا کرده‌ام.)

گرامیداشت سالگرد کشتار رزا لوکزمبورگ و کارل لیبکنشت در برلین

روز یکشنبه ۱۴ ژانویه سال ۲۰۱۸, در ۹۹ مین سالگرد کشتار رزا لوکزمبورگ و کارل لیبکنشت, به دعوت حزب چپ آلمان, هزاران نفر در برلین در” گورستان سوسیالیست ها ” بر مزار آنها گرد آمدند. جوانان از کشور های مختلف جهان, ازهمه رنگ و نژاد و زبان با خواندن سرود انترناسونال و حمل پرچم های سرخ حضور پر رنگ و با نشاط خود را نشان میدادند و با پخش اطلاعیه ها و دعوت نامه های مختلف برای پیوستن و تقویت هر چه بیشتر اردوگاه چپ, از همگان تقاضای همبستگی می نمودند.

دلایل شکست مدرنیته در ایران و جوامع مسلمان

در گفتگوی زیر مهدی مظفری، اسلام شناس و استاد علوم سیاسی و اجتماعی در دانمارک، با عزیمت از تروریسم اسلامی یا اسلامگرایی معاصر که از آن تحت عنوان “تمامیت خواهی اسلامی” نیز یاد کرده دلایل تاریخی و فرهنگی شکست جوامع مسلمان از جمله ایران را در رسیدن به مدرنیته، دموکراسی، آزادی و رفاه توضیح داده است.

محمد نخشب و «سوسیال دموکراسی او»

از زمان انقلاب مشروطه که به تدریج شهری می‌شدیم نیاز به برنامه و قانون و حقوق بود و با درآمد نفت در شهر با زندگی مدنی با «برنامه» معطوف به توزیع برابر تا گرفتار «فساد گسترده» نشویم و از شعارها بگذریم که توجه نشد، امری که امروز همگان بر این فساد‌ها اذعان دارند. تضادها و تناقضات فرهنگی و شکاف‌های اجتماعی امروز حاصل این فسادهای مانده از گذشته به خاطر «بی‌برنامگی» است؛ که هر که آمد فقط نظرش به درآمد نفت بود. حزب توده هم نظرش با همه ادعاها به روسیه لنین و استالین که نوعی «استبداد ایدئولوژیک» بود. حتی فراتر خواستار «نفت شمال» برای روسیه بود تا به اصطلاح «توازن» با انگلیس‌ها برقرار شود.

بحران‌های سرمایه‌داری و سوسیال‌دموکراسی

جان بلامی فاستر را معمولا به کتاب «اکولوژی مارکس» می‌شناسند که در آن او به تصحیح این باور عمومی می‌پردازد که مارکس محدودیت‌های زیست‌محیطی را در نظر نگرفت. کتابی که سال‌ها پیش با ترجمه اکبر معصوم‌بیگی (نشر دیگر) به فارسی نیز منتشر شد. فاستر سال‌ها سردبیر مجله مشهور مانتلی ریویو بوده و مقالات زیادی در آن نوشته. کتاب آخر او «بحران بی‌پایان» تحلیل چیزی است که او «تله رکود ممتد- مالیه‌گرایی» می‌نامد: مخمصه‌ای اقتصادی که کشورهای بسیاری همچون ایالات متحده و انگلستان دچار آن شده‌اند.

گفتگو با ارنست مندل: سوسیال دموکراسی و جنبش‌های اجتماعی

حداقل چیزی که می‌توان گفت این است که جریانات متناقض‌اند. من سوال خوش‌بینی و بدبینی را کنار می‌گذارم. معنای این رأی‌ها چیست؟ این‌ها نخستین شکل واکنش طبقاتی در برابر حمله‌ی ریاضیتی کارفرمایان، دولت بورژوایی و دولت‌های محافظه‌کار پیشین است. در این مورد چیز شگفت‌انگیزی وجود ندارد. اگر شما به طور نظام‌مند از جیب‌های فرودستان پول بیرون بکشید تا آن‌ها را در کیف‌دستی ثروتمندان قرار دهید و حق رأی همه‌گانی را از آنِ خود نگاه دارید، دست‌آخر روزی می‌رسد که مردم در برابر شما قد علم کنند. این اتفاق بسیار واضح و آشکار است به طوری که به سختی می‌توان باور کرد که زیرک‌ترین سیاست‌مداران بورژوا آن را پیش‌بینی نکرده باشند.