انقلاب آتی مردم ما به کدام سو میرود ؟

محمود عاشوری

قسمت دهم: ادامه نهاد سیاسی

  در قسمت قبل برسی نهاد سیاسی به جنبه معیارهای دموکراتیک بودن نهاد سیاسی پرداختم. در این قسمت به اهمیت انعطاف پذیر بودن نهاد سیاسی میپردازم

شکی نیست که قابلیت انعطاف و همگونی موجودات زنده با طبیعت راز بقای آنها میباشد. این امر در مورد یک نهاد سیاسی هم کاملا صادق است. انطباق یک نهاد سیاسی با جامعه خود به معنی برگزیدن اهداف و استراتژی و تاکتیک مناسب با آن اهداف و تطبیق آن با موقعیت کنونی جامعه خود میباشد. رمز پایداری و رشد احزاب قدرتمند در کشورهای دموکراتیک برگزیدن استراتژی و تاکتیکهای متناسب با آن در تطبیق خود با موقعیت خاص آن جوامع بوده است.

بطور کلی می‌توان دورانهای جنبشهای اجتماعی را به سه دوره انقلابی، رفرم و سازندگی تقسیم بندی کرد. احزاب عمده سیاسی پایدار توانسته اند در هر سه دوره نامبرده بالا با شناخت موقعیت خاص جامعه خود مواضع درست را اتخاذ کرده و همراه و پیشرو مردم خود باشند. مسلم است یکی از شرط های اساسی اتخاذ استراتژی مناسب، دمکرات بودن خود تشکل میباشد که در قسمت قبل بطور مفصل به آن پرداختم. در این بخش به انطباق در هدف و استراتژی می پردازم.

انطباق در هدف

هدف یک جنبش و در مرکز آن تشکل سیاسی از ایدئولوژی آن برمی‌خیزد. رسیدن به جامعه بی طبقه و برابر کمونیستی، رسیدن به جامعه بی طبقه توحیدی، حکومت دینی اسلامی، جامعه ای مرفه و دموکرات لیبرال و یا برابر، اینها اهداف مختلف جنبشهای اجتماعی میباشند که بر اساس آن استراتژی و تاکتیکهای خود را تعیین می‌کنند. سه جنبش عمده ی اجتماعی و به طبع آن سیاسی  که تقریبا در تمام جوامع وجود داشته اند مذهبی، دموکراتیک و سوسیالیستی بوده اند. در حال حاضر اگر چه جنبشهای سیاسی مذهبی در غرب بطور کلی جایی ندارند اما در جامعه ما هنوز یکی از جنبشهای اساسی میباشد. انطباق در هدف ( تغییر آن) اگر چه بطور فردی در یک پروسه زمانی نسبتا طولانی امکان پذیر است اما این انطباق بصورت تشکیلاتی و جنبشی به معنی نابودی آن است. در نتیجه انطباق در هدف برای یک تشکل سیاسی بی معنی است. تشکلهای سیاسی در تطبیق خود با هدف یا میمیرند و یا زایش پیدا میکنند. به طبع آن تغییر ساختاری و سازمانی یک جامعه و شیفت قدرت از یک جنبش به جنبش دیگر در انطباق با شرایط جدید تغییری اساسی است و عمدتا با انقلاب صورت می‌پذیرد. انتظار انطباق سازمانی یک تشکل کمونیستی به دموکرات و بالعکس آنچنان به خواب و خیال نزدیک است که یک تشکل مذهبی. انطباق ممکن انطباقی درون جنبشی است. انطباق در استراتژی و تاکتیک است نه انطباق در اهداف و ایدئولوژی.

 انطباق در استراتژی و تاکتیک

بر عکس انطباق در هدف، انطباق در استراتژی و تاکتیک در یک جنبش و تشکل با حفظ موجودیت نه تنها امکانپذیر است بلکه لازمه یک تشکل پویا و زنده میباشد.

حزب سوسیال دمکرات آلمان زمانی رهبر انقلاب بوده، زمانی رفرمیست و زمانی در قدرت سیاسی و سازنده. در تمام این دوران همچنان جنبش خود و تشکل سیاسی خود را حفظ کرده است. آنها زمانی در زندان زمانی در خیابان با مشتهای گره کرده زمانی در حال تسخیر پادگانها و زمانی مشغول تبلیغ در کارخانه ها و محلات برای جمع آوری رای و فرستادن نماینده در پارلمان. انقلابی بودن در زمان انقلاب و محافظه کار بودن در زمان سازندگی و منعطف بودن در زمان رفرم، این توانایی تطبیق است. عدم توانایی تطبیق خود با موقعیت جامعه و نیازهای آن و تعیین استراتژی درست، عامل اضمحلال یا بی اثر شدن یک حزب یا تشکل سیاسی میباشد. هر کدام از ما در زندگی سیاسی خود شاهد این روند بوده و هستیم. در حال حاضر یکی از اساسی ترین عامل در تطبیق یک تشکل با موقعیت کنونی جامعه ما این است که آیا ما با یک انقلاب طرف هستیم یا رفرم و یا چیزی بین ایندو ( اگر چنین چیزی وجود داشته باشد)؟

در قسمتهای قبل من دلایل اصلی خودم را دال بر اینکه ما با یک انقلاب تمام عیار روبرو هستیم به تفصیل بیان کرده ام. در اینجا به امکان انطباق خود با شرایط انقلابی را بیان میکنم.

 مهمترین عامل در تطبیق با شرایط انقلابی کنونی ( اگر نظر من درست باشد) ارتباط مستقیم و ارگانیک با مبارزین داخل است. ارتباط نه با اصلاح طلبان بلکه با سرنگونی خواهان. کسانی که خواهان تغییر ساختاری حکومت و برقراری حکومتی سکولار دمکرات هستند. زمانی که در زندان هستند به جمع آوری کمک مالی برای خانواده های آنها و خواهان آزادی آنها، زمانی که در خیابان هستند سریع به خیابانها بریزیم و زمانی که مشغول جنگ برای تسخیر مراکز قدرت رژیم هستند جهت گرفتن کمکها و حمایتهای بین المللی زبانشان باشیم. از نظر من این تغییر تنها با یک انقلاب امکانپذیر است و مبارزان داخل کم و بیش به این نتیجه رسیده اند. همچنان که در پاراگراف قبل بیان کردم رفرم تغییر درون جنبشی است و تغییر حکومت با انقلاب و میرایی جنبش در حکومت و زایش جنبش نو امکانپذیر است.

عامل مهم دیگر، دمکراتیک بودن درونی ساختار نهاد سیاسی است که این تطبیق را از درون امکانپذیر کند. در یک پروسه سالم امکان پذیری این تطبیق، تنها یک ساختار دموکراتیک است که میتواند دوام بیاورد. عوامل منفی واقعی تاثیر گذار در این مهم زندگی کردن طولانی مدت در خارج از کشور، گذشته منفعل، فرهنگ منجی طلبی و دیکتاتور خواهی و کنار گذاشتن مبارزه سیاسی حرفه ای میباشند. در نبود ساختار دموکراتیک داخلی عامل تاثیر گذاری ارتباط با داخل رنگ میبازد و روند تضعیف این انطباق در تشکل آغاز میگردد. پروسه انطباق برای ما سوسیال دمکراتها نه یک هدف دراز مدت بلکه پراکتیسی روزانه و همیشگی است.

اگر سیاسی حرفه ای هستیم شجاعت در انطباق شخصی و سازمانی تنها راه ماندگاری ماست.