شرم و “کمپینِ ایجادِ شرمساری”
مسعود نقره کار
1
شرم و شرمساری پدیده هائی انسان سازند. شرم را فضیلت و ارزش ، و مرزی میان انسانیت و “حیوانیتِ” انسان دانسته اند. این پدیده یکی ازعاطفی ترین و انسانی ترین حس هاست که بیگانه با آن یا رنج روان نژندی و روان پریشی، نارسیسم و خود بزرگ پنداری بدخیم و .. بر دوش می کشد، یا هنوز تا آستانه انسان شدن راه دارد.
شرم صرفا” یک حس فردی نیست، حسی جمعی نیز هست، فقط اعتراض و خشم به خود نیست، احساس شرم به وجود بی شرمی در جمع و جامعه نیز هست.
حس شرم، یعنی حس احترام به خود و تلاش برای تصحیح خود، شرم هیچ نسبتی با تحقیر و کوچک و خوار شمردن و بیزاری ازخود ندارد. شرمنده شدن به معنای آگاهی بر ضعف ها و نواقص خود است و توجه به این امر است که چیزی ناشایست و تحقیرآمیز که ما را به انجام عمل ناروا و ناراست سوق میدهد، در ما وجود دارد.
شرم را یار ویاور عقل و ” رفیق خردمندان” دانسته اند، و آغازی برای تغییر خود و جامعه . شاقولی ست برای ارزیابی و قضاوت گفتار و کردارخویش . بیگانه باشرم هرگز به قضاوت و سنجش کردار خود نمی نشیند، و به راه تصحیح و ترمیم زیان ها و آسیب هایی که به دیگران روا داشته ، نمی رود. فرافکنی خطا های خویش و گریز از واقعیت ملکه فکرش می شود .بیگانه با خویشتن خویش و دیگران ، و خود اگاهی ست. پایبند هیچ نظام اخلاقی – اجتماعی ای که با انسانیت همگن و هم سنح باشد، نیست، و برای اینکه شرم به وجودش راه ندهد دست به سرزنش و شماتت دیگران می زند، و شرم که می تواند پیش درآمد و سبب ساز ِ نقد و بررسی ای واقع بینانه و درس آموز باشد را با ویژگی خودشیفتگی و رذالت به وقاحت و بی شرمی بدل می کند، بی شرمی ای که انکار واقعیت است ، ویژگی ای که صاحب اش نه به فکر تصحیح خویش است و نه به فکر یاری رساندن به دیگر نسل ها ، تا آن ها به عنوان تجربه ای انتقالی بیاموزند که به بی شرمی و پلیدی ها نزدیک نشوند.
2
گروه هایی از ایرانیان ” کمپین” ی در خارج از ایران سامان داده اند با عنوان ” کمپین ایجاد شرمساری” ، این مجموعه اعلام کرده اند وابستگان به حکومت اسلامی و حامیان این حکومت در خارج از ایران را در رابطه با وابستگی وهمکاری و حمایت شان از حکومتی جنایتکار مورد پرسش قرار می دهند تا هم روشنگری کرده باشند و هم حس شرم و شرمساری را در آن ها بیدار و فعال کنند، شاید از این طریق در فکر و کردار آنان تغییری ایجاد شود و از رژیم جهل و جنون و جنایت فاصله بگیرند.
” کمپین ایجاد شرمساری” بازتاب بی شرمی فردی دست اندرکاران حکومت اسلامی و حامیان آن ها، و بی شرمی اجتماعی در بخشی از جامعه است ، پدیده هایی که خشم فردی و جمعی در میان کسانی که احساس شرم را حس و تجربه کرده اند بوجود آورده است. بی تردید هشدار و آگاه سازی در رابطه با اهمیت بیداریِ این حس و تاثیرات آن در فکر و رفتار فردی و جمعی کاری درست و ضروری ست مشروط بر اینکه برای ” ایجاد شرمساری” از اعمال خشونت و خشونت زبانی فاصله گرفته شود. زبان و رفتارِ ایجاد شرمساری می باید زبانی تلطیف شده ، پرسشگرانه، روشنگرانه و آموزنده باشد. حس شرم آموختنی ست، باید آن را آموخت و آموزش داد.
.