آزادی و عدالت اجتماعی

مصاحبه

طغیان روشنفکری جهان سومی برای بازگشت به «خود»

21.04.2018 | داریوش آشوری

آشنایی من با مفهومِ غرب‌زدگی با انتشارِ بخشِ یکمِ جُستاری به همین نام در شماره‌ی یکم مجله‌اي به نامِ کتابِ ماه،در سال۱۳۴۱ آغاز شد. این مجله را مؤسسه‌ی کیهان، به عنوانِ مجلّه‌ی سنگینِ روشنفکرانه، به سردبیری جلالِ آلِ احمد به راه انداخته بود. از جمله نویسندگانِ آن هم خودِ من بودم. آن زمان من در دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران دانشجو بودم و در خانه‌ی رهبرِ سیاسی‌مان، خلیلِ ملکی، با آلِ احمد آشنایی یافته بودم. امّا آن مجله به دلیلِ چاپِ آن مقاله و، در کلّ، سرشاخ بودن آلِ احمد با رژیم دو شماره بیشتر منتشر نشد (شماره‌ی دوم با نامِ کیهانِ ماه). آلِ احمد سپس آن جستار را در همان سال پنهانی به صورتِ کتاب چاپ کرد. و من خود چهل- پنجاه نسخه‌ای از آن را در دانشگاه فروختم. آلِ احمد مفهومِ غرب‌زدگی را، چنان که در حاشیه‌ی کتابِ خود گفته است، از زبانِ احمدِ فردید شنیده بود و از او گرفته بود. من هنوز فردید را نمی‌شناختم . شاید نامي هم از او نشنیده بودم. امّا با خواندنِ کتاب، من که از نوجوانی بسیار کتاب‌خوان بودم و در زمینه‌های گوناگون، از تاریخ و جغرافیا و علومِ سیاسی و اجتماعی و فلسفه‌ی سیاسی، در حدِ امکاناتِ آن روزگار در ایران، دانشِ عمومی به‌نسبت گسترده‌اي داشتم، به خطاهای کلانِ کتاب پی بردم و همان سال یا سالِ بعد نقدي بر آن نوشتم و به سیروسِ طاهباز سپردم که مجله‌ی آرش را منتشر می‌کرد. اما طاهباز جرأتِ چاپِ آن را نداشت. پس از یکسالی، یا بیش‌تر، که از چاپِ آن سرباز زد، با خشم مقاله را پس گرفتم و پاره کردم و دور ریختم. ادامه

خلیل ملکی نخستین عصیان علیه استالین

21.04.2018 | مجید بجنوردی

هنوز هم در آهنی زندان جلوی چشمم است! وقتی که به زندان می‌رسیدیم آقای ملکی را صدا می‌کردند و یادم هست که همیشه به من هدیه‌ای می‌داد؛ این هدیه شامل عروسک‌های مرغ و خروس می‌شد که زندانی‌ها با خمیر نان درست و رنگ می‌کردند. می‌دانیم که ملکی را چندین بار در زندان قصر به سلول انفرادی برده بودند، چون جزو نادر افراد 53 نفر بود که همیشه اعتراض می‌کرد؛ یکبار آقای ملکی مچ پایش را به من نشان داد که هنوز رد زنجیر روی پایش جامانده بود؛ یکبار برای من روایت کرد: «چند روزی که از سلول انفرادی می‌گذشت، متوجه شدم تازه واردی را به سلول کناری من آورده‌اند. از زندانبان که درجه استواری داشت و مرد بدی هم نبود پرسیدم که جرم فرد سلول کناری من چیست؟ او پاسخ داد: آقای ملکی ایشان وکیل مجلس است و در سیاست دخالت کرده است! ادامه

مصاحبه ای پیرامون برخی خطوط کلی جنبش چپ ایران

15.03.2018 | خسرو شاکری (زند)

جنبش چپ ایران، اگرچه در دوران نخست تا تحصیل تأسیس مجلس و تصویب قانون اساسی نقشی تبلیغاتی (یا بهتر، آگاهی دهنده) علیه دستگاه حاکمه داشت، اما پس از کودتای محمد علی شاه در براندازی وی به مدد همفکران قفقازی خود (بیشتر گرجیان که با ایران علایق تاریخی داشتند) نقشی اساسی ایفا کرد. ادامه

جدال متمدنانه

31.01.2018

من با تكيه بر ديدگاه‌های شانتال موفه، استاد فلسفه در انگليس و بلژيك، ميان دشمنی و مخالفت فرق گذاشته‌ام. مخالفت زمانی است كه هر دو طرف دعوا به پيوند دموكراتيك باور داشته باشند و به يكديگر احترام بگذارند و اعمال قهر نكنند و دشمنی زمانی است كه اجبار و زور در ميان باشد؛ يعنی هنگامی كه ديدگاهی مثلا از سوی حكومتی مانند حكومت ايران به صورت قهرآميز يا با زور به مردم آن كشور تحمیل شود. دشمنی چيزی نيست كه لزوما شخص، خود آن را اختيار كرده باشد و چه بسا به زور او را مجبور به اعمال آن كرده باشند. ادامه

چرا سوسیال دموکراسی؟

20.01.2018 | مسعود نقره کار

سوسیال دموکراسی راه عقلانی وعملیِ گذارجامعه ما از وضعیتی اسفبار به مرحله‌ای انسانی و متعالی است. معنای این سخن این نیست که سوسیال دموکراسی عصای جادو و محلل همه مسائل ومشکل ها و پاسخگوی همه پرسش ها ست، سوسیال دموکراسی یک دستگاه فکری ورفتاری، یک پراکسیس، یک اندیشه، عمل و فعالیت آگاهانه و هدفمند برای تغییراست که می تواند جامعه ما را درمسیرِ از میان برداشتن حکومت اسلامی و تحول پیش براند. ادامه