آزادی دینی درپرتو آمار

نوشته: رضا جاسکی

مقدمه در سال ۲۰۱۳ ، مرکز تحقیقاتی پیو در آمریکا، نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرد که از نظر برخی بسیار تعجب آور بود. بر اساس این نظرسنجی که شامل ۱۵۲۲ فرد بزرگسال می شد و بنا به گفته این مرکز از طریق مصاحبه رو در رو به عمل آمده بود، ۸۳ %مصاحبه شوندگان از اعمال قوانین شرعی حمایت کردند. در این میان ۳۷ %معتقد بودند که حکومت ایران قوانین شرعی را به دقت دنبال نمی کند، ۴۵ %عنوان کردند که قوانین اسلامی کم و بیش رعایت می شود. نتیجه اینکه بعد از نزدیک به چهار دهه حکومت جمهوری اسلامی هنوز نوعی خوش بینی نسبت به حکومت دینی وجود دارد. البته این مرکز تحقیقاتی در گزارش خود اذعان کرد که برخلاف تحقیقات دیگر امکان طرح سؤالات مستقیم از مصاحبه شوندگان وجود نداشته است.

وارثان برنشتاین

این به معنی درستی تمام نظرات مارکس و یا نادرستی همه نظرات برنشتاین نیست. ما می‌دانیم که حتی خورشید نیز پر از لکه است. مارکس قطعاً در مورد سقوط سریع سرمایه‌داری بسیار خوش‌بینانه فکر می‌کرد و همان‌طور که انگلس هم بعداً اذعان کرد، آن‌ها در این رابطه اشتباه می‌نمودند. اشتباهات مهلک انقلابیون روسیه، ادامه صدارت سرمایه‌داری در جهان و ندیدن هیچ کورسوی نوری در تونل به معنی درستی اکثر نظرات برنشتاین نیز نیست.